ଏ ପୃଥିବୀର ମଣିଷ ଅନେକାଂଶରେ

ରଫ୍ ଖାତାର

ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନଥିବା ଅକ୍ଷର

ଅକ୍ଷରମାନେ କ’ଣ କି ଆଉ!

ଗୋଟେ ଗୋଟେ ରେଖା

ସରଳ ଏବଂ ବକ୍ର

ନିଷ୍ପାପ ଶିଶୁର ବ୍ଲକ୍ ଖେଳ

ଯୋଡୁ ଯୋଡୁ ଘର ଗଢି ହୋଇଯାଏ

ନତୁବା ଭୁସ୍ ଭାସ୍ ଗଦେଇ ପଡେ।

ରକ୍ତର ଦାଗ ପୋଛି ଦେଇଥିବା

ଟାଂଗରା ଯୁଦ୍ଧ ପଡିଆ

ପଶ୍ଚାତାପର ବାଡ ଘେରାଉଥାଏ ଚାରିକଡେ,

ସମୟର ହାତ

ପୃଥିବୀର ପରିସୀମା ସମ୍ଭାଳିବାରେ ଲାଗିଥାଏ,

ମଣିଷ ନିଜ ଅଲକ୍ଷ୍ୟରେ

ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଥାଏ ଅନବରତ

ଯୁଦ୍ଧର ଉପକରଣ

ସୂର୍ଯ୍ୟ ଧୀରେ ଧୀରେ ତରଳୁଥାଏ

ସମୁଦ୍ରରେ।

ରାତି ପାହେନି ଗର୍ଭଗୃହରେ,

ଘିଅ ଦୀପ ଜଳୁଥାଏ

ଉଲଗ୍ନ ଶିଖାର ନୃତ୍ୟରେ ଅନ୍ଧାର ନିମଜ୍ଜିତ

ରୁଦ୍ଧ ପବନର ନିଃଶ୍ୱାସ ନିରବ,

ଝଲକେ ଆଲୋକର କ୍ଷୀଣ ସ୍ୱର

ପ୍ରତିଧ୍ୱନିତ କରୁଥାଏ ଶୂନ୍ୟ କୋଠରୀକୁ

ବନ୍ଦ ଦ୍ୱାର ପଛରୁ

ଅପୂର୍ଣ୍ଣ ମାନସିକର ଚିତ୍କାର ଶୁଣାଯାଏ ନାହିଁ ।

ହାତ ଗୋଡ ଛନ୍ଦି ବସିଥିବା ମଣିଷ

ନିଜକୁ ଖୋଲିବାକୁ

ଅନେକ ସମୟ ବିତାଇଦିଏ,

ବଂକାହୋଇ ରହିଯାଏ

ବାତ୍ୟାକ୍ଳିଷ୍ଟ ବତୀଖୁଣ୍ଟ ପରି,

କେବେ ଅଣଚଉତା ଶାଢୀ

ଲୋଚାକୋଚା ପଡିଥାଏ

ପିନ୍ଧି ବି ହୁଏନି।

ମଉଳା ଫୁଲଂକ ରାଜ୍ୟରେ

ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ପୃଥିବୀ ପିନ୍ଧେ ଧୂସର ମେଖଳା

ଅବୟସ୍କ ଆକାଶ ଆଖିରେ ପରସ୍ତେ ପରଳ

ରଂଗର ଆୟୁଷ୍କାଳ ସରିଗଲାପରେ

କୁହୁଡି ଖଳାରେ ସଭିଏଁ ଅଚିହ୍ନା

ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଅଦୃଶ୍ୟ ।

© ® Rashmi Mohapatra

ବର୍ଷାର ତେଜ ବଢୁଛି

ପକ୍ଷୀଟି ଥଣ୍ଟରେ କାଚ ଖୁମ୍ପୁଛି,

ଝର୍କା କାଚରୁ

ଆଲୁଅ ଫେରେଇ ଦେଉଛି

ପକ୍ଷୀଟିର ସମସ୍ତ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା,

କାଚର ସୂକ୍ଷ୍ମ ଆବରଣ

ମୋ ଗୋପନୀୟତାର ଆସ୍ତରଣ

ମୋ ରହସ୍ୟମୟତାର ଆଚରଣ

ମୁଁ ଅନ୍ଧକାରମୟ

ମୋ ଉପସ୍ଥିତି ତା’ପାଇଁ

ଅଦୃଶ୍ୟତାର ବିକଳ ଚିତ୍ରାଂକନ।

ଘମାଘୋଟ ବର୍ଷାରେ

ବସାକୁ ଫେରିନପାରିବାର

ବିବ୍ରତ ଅନୁଭବ ମୁଁ

ଏବଂ ପକ୍ଷୀଟି ଏକାଠି ଭୋଗୁଛୁ

କାଚ ଝର୍କାର ଏପଟେ ସେପଟେ

ନିଜ ବିରୁଦ୍ଧରେ ନିଜ ପ୍ରତିବିମ୍ବ

ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ଯୁଦ୍ଧର ଆହ୍ୱାନ ଦେଉଛି

ଯେମିତି ସେ ତା’ ନିଜର ଶତ୍ରୁ

ଭୟଂକର ଯୁଦ୍ଧ

କିଏ ଶତ୍ରୁ କିଏ ମିତ୍ର

ଠଉରେଇ ହୁଏନି ସହଜରେ,

ପ୍ରତିଛବି ମାନେ ବେଶ ବଦଳାଇ

ଅଚିହ୍ନା ଲାଗନ୍ତି

ହିସାବ ପଥଚ୍ୟୁତ ହୁଏ

ଅନେକ ସମୟରେ ନିଜେ ନିଜକୁ

ବିନାଶ କରିଚାଲୁ ଆମେ

ଅସ୍ମିତା ପରାଜିତ ହେଉଥାଏ

ନିଜକୁ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କଲାବେଳେ

ଚିହ୍ନା ଶତ୍ରୁ ହସୁଥାଏ ।

ଝର୍କା ମୁଁ ଖୋଲିନି

ଠକ୍ ଠକ୍ ଅସହାୟତାର ଶବ୍ଦ

ଆଉ ଶୁଣାଯାଉନି

ବର୍ଷା ଛାଡିଯାଇଛି

ମୃତ ପକ୍ଷୀଟିର ଥଣ୍ଟ

ଝର୍କାକୁ ଏବେବି ଛୁଇଁଚି,

ଝର୍କା ବନ୍ଦ ଅଛି

ମୁଁ ବଂଚିଛି କି ନାହିଁ

ଝର୍କା ଜଣେଇ ପାରୁନି

ମୋତେ ବସାକୁ

ଫେରିବାକୁ ପଡିବ ଯେ!

© ® Rashmi Mohapatra

At last I have touched the sky
No more to walk on an empty road
Leading to a fort of dismay
My hands are full of colour blue
The returned joy
I’m mounting the silvery clouds
Can float as I wish
From one star to another,
When there is no rule book
Life wanders far and wide
Adorns itself
With fragrant white flowers
Right in the midnight,
Wakes up with the golden sun
Wiping out darkness’ plight,
As naughty as wind is
Knocks on the closed doors
of moonstruck lovers
And never minds to be a falling leaf
Gravitating towards ground reality.

No I don’t wish to start off
On the wrong foot again!
Not turning back to hear
The chorus of despair
Of bleeding hearts
Non harmonious steps of
Marching skeletons,
Ringing of the bell
pulled by everyday’s sin bloomed
In our much cared gardens.

Chased the uncertainty away
Learnt to dream and dare
The thunderous night
Does no more scare
I have broken the latch of the cage
And unleashed my final wishes
Put my totality to rest
In the wild cave I built
Beyond the blue sky.
——————-

Copyright Rashmi Mohapatra

A workshop is in full swing

Disdain sorrow pain despair

Thirst hunger

The imperfect set of students

Act bona fide

Classes are designed

Twenty four seven

All set for review and repair.

Compassion love peace patience

Humble motivators

Grip the steering wheel

Bad boys turn good listeners

Good listeners are good learners

The flawed ones are new

Protagonists of reform.

They play their own beats

Instruments some broken

Rest are tuning fine

Chorus is sublime

Conflict of notes gives in.

Happy man drives his van in hills and planes

Lives with impediments

Does fix an even in between two odds

The odds and evens move one after another

Happy man perfect in arranging integers.

© ® Rashmi Mohapatra

ତୋ ଇଚ୍ଛାକୁ ହଲଚଲ ହେବାର ଅନୁମତି ମିଳିନି
ପତ୍ର ଫୁଲ ଡାଳ ଲମ୍ବେଇ ପାରିବୁନାହିଁ
ଛାଇ ଯାଚିପାରିବୁନାହିଁ
ସେମାନେ ଧାରୁଆ କତୁରୀରେ
କାଟିକୁଟି ସଜେଇବେ ତୋ ବଢନ୍ତାପଣ
ତାଂକ ଇଚ୍ଛାମତେ,

ବର୍ଷା ବୋହିଗଲା ବନ୍ୟାରେ
ତୃଷାର୍ତ୍ତ ଫାଟ ମାନଂକର ଶୋଷ ମେଣ୍ଟିଲା ନାହିଁ
ଚିଠିମାନେ ଛଟପଟ
ବଣ୍ଟା ହୋଇ ପାରିଲେନି
ବାର୍ତ୍ତାମାନେ ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ
ଅକୁହା କଥାର ତାଲିକା ବଢି ଚାଲିଛି,

ମୃତ୍ୟୁର ତାଜା ଖବର
ସେମାନେ ଶାଗୁଣା ପୋଷୁଛନ୍ତି ଏବେ
ସମସ୍ତେ ଭାଗ ହୋଇଗଲେଣି
ଜିଆମାନେ ବଂଶ ବୃଦ୍ଧିରେ ତତ୍ପର
ବାଘ ଗଣନା ଚାଲିଛି ଆକାଶ ଆଖିରୁ,

ମୋ ପାଇଁ କବର ଖୋଳୁଛି
ଝର୍କା ସେପଟେ ଅଦୃଶ୍ୟ ଶତୃର ଷଡଯନ୍ତ୍ର
ଏପଟେ ହାତ ଧରି ଟାଣୁଛି
ତୋତେ ଫେରିପାଇବାର ବିଶ୍ୱାସ
ତଳୁ ଉପର ଉପରୁ ତଳ ହେଉଥିବା
ସତର୍କ କର୍ମଫଳଂକ ଗତିବିଧି
ବିରୋଧରେ ଦେଶବାସୀ ଧାରଣାରେ
ଶିକାରୀ ଶିକାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଜାଲ ଛନ୍ଦୁଛି
ସଭିଂକ ଗୋଚରରେ,

ଘଟଣା କ୍ରମର କିଛି ମାନେ ନାହିଁ
ଘଟୁ ନ ଘଟୁ , ଗଢିହୋଇଯିବ ଘଟଣା
କେତେ ଚିହ୍ନା ,କେତେ ସ୍ଥାୟୀ,କେତେ ଆପଣାର
ଦେଖିବୁ ଭୋଗିବୁ, ଛିଡା ହୋଇ ଥା’
ପାଣିରୁ ବାମ୍ଫ, ବାମ୍ଫରୁ ବରଫ
ବରଫରୁ ପାଣି
ଏଇ ତ ଜଳଚକ୍ର
ନା ଆଉକିଛି?
——————————-

© ® Rashmi Mohapatra

Free movement is granted

From here, things get trickier

My static shadow starts moving now

Will run

Track all probabilities

To build a new state of choice

In search of evergreen forests,

In my humble abode

Unbeknownst to me

Someone would be writing

Love letters

Somewhere there could be

A disguised lover.

In the behest of time

I would drink sip by sip

Full cup of last breath

The tuneful musical score of life

Would be played for the ultimate passion

Engrossed in ascension and ascension

Silent night would get deeper

And moon will be waning.

There flashes

A glint of light

Here starts the ethereal flight

Ache and sorrow

Pain and despair

Will bloom the celestial flower.

Unaware of last night’s decision

Birds would be frantic

Looking for dawn’s misspelled address

Chirping on the window sill

Staring at the empty bird feeder.

———————

© ® Rashmi Mohapatra

ମାପିପାରିବନି ଆବଦ୍ଧ ମନରେ
ଭୟର ମାତ୍ରା
ପଚାରନି କେତେ ଦୂର
ଭୟଯାତ୍ରା,
ପଶି ଆସନ୍ତି ସେମାନେ ଧୂଳିକଣାରେ
ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ କାଳରେ।

ପ୍ରେମଠାରୁ ବଡ ଦାରୁଣ ଭୟ
କାମନାଠାରୁ ଦୁଃଖମୟ
ମାୟାଠାରୁ ଅନ୍ଧାର
କଳାଠାରୁ ଗାଢ ରଂଗର
ଆକାଶରୁ ଭୂଇଁଯାଏଁ
ଭୂଇଁରୁ ଆକାଶ
କୁଦିପାରୁଥିବା ପାରଂଗମ ଖେଳାଳୀ
ଅଚେତ ଆବେଗକୁ
ଚୁମୁଥିବା ଦୁର୍ଦ୍ଦଷ ପ୍ରେମିକ।

ମଣିଷ ସ୍ନାୟୁରେ ମୁକ୍ତିର ଲୋହିତ ନିର୍ଭୟ
ଆଜି ଭୟାଚ୍ଛନ୍ନ
ମେରୁଦଣ୍ଡର ସଳଖପଣର ଅନିଶ୍ଚିତତା
ସଂସାର ପୃଷ୍ଠାର ପ୍ରିୟ ଶବ୍ଦମାନେ
ନିଶବ୍ଦ କୁହୁଡି ଘେରରେ।

ନିଜର ବଂଚିଲାପଣକୁ ଛୁଇଁବାକୁ ଭୟ
ନୀଳଆକାଶରେ
ଗୁଡିହୋଇ ଉଡିବାରେ ଭୟ
କାହାର ଖୋଲା ଝର୍କାଆଡେ
ଚାହିଁବାକୁ ଭୟ।

ଦଳଦଳ ଭୟ ଘେରିଗଲାବେଳେ
ଦୁଃସାହସ ମାନେ ପିମ୍ପୁଡି,
ମୁହଁରେ ଅଣ୍ଡା ଚିନିଦାନା
ଧାଡି ଧାଡି ଲମ୍ବା ରାସ୍ତା ଦୌଡୁଥା’ନ୍ତି।

ମେଳା ରେ ଭଳି ଭଳି ଭୟ ଖେଳ
ମଣିଷ କଂକାଳରେ
ଭୟ ମାର୍କା ଚମର ମୋଟା ଖୋଳ
ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଦାଣ୍ଡରେ
ଭୟର ଡେଣ୍ଡୁରା,
ବାଆ ବତାସ ନିଆଁ ପାଣି
ସମସ୍ତେ ପ୍ରସ୍ତୁତ
ପାଛୋଟି ଆଣନ୍ତି ଭୟରଥ।

ଭୟର ପାହାଚ
ରସର ରାସର ପାଲିଂକି ଚଢାଏ
ଫାଶିଖୁଣ୍ଟଆଡେ,
ପ୍ରେମ ପ୍ରଣୟର
ନରମ ଓଠକୁ ଯାଚେ
ମଧୁର ବିଷରେ ଭର୍ତ୍ତି ପିଆଲା।

କଣ୍ଟା ସାଲୁବାଲୁ ସଡକ ସଡକ ଭୟ
ପାଳୁଛି ପୋଷୁଛି,
ଦୁଧସର ଖୁଆଇ
ପଣତରେ ଘୋଡେଇଛି ମଣିଷ
କଅଁଳେଇ ଶୁଆଉଛି
ନିଶାର୍ଦ୍ଧରେ ଭୟର ପୃଥିବୀକୁ
ପାଦତଳୁ ଠେଲିବାର ଯୋଜନାରେ
ବାରମ୍ବାର ଅସଫଳ ହେବାପରେ
ଭୟର ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ଗ୍ରହଟିଏ ଖୋଜୁଛି।
———————

© ® Rashmi Mohapatra

We are constructing
our empire of hunger
Digging lake of thirst here and far
I m preparing the invite
writing words in blood
An approved plan of one room mansion
of desperation has started to roll ,
Anger, anxiety,uncertainty and fear
are four corners of the room
Into the empty kitchen racks
love can’t enter or groom
Breakfast will wait
when I run for the train
Just to have an address
I come back to the den
No time to know names of neighbors
We number them
one two three and four
Rain fills potholes not our dry well
Roads dirty our dress
where to go for romantic spell?
We are born mortals is common in you and me
For building your comfort zone
why am I sacrificed can you tell me
Come and smell truth
in ugly and sordid as treated are we
Do not bring any gift,
empathy kills me.
© ® Rashmi Mohapatra

High tide imposed

It’s unwelcome presence

Harmony was thrown into disarray,

Beach was bleeding

Pain and scar left it’s mark all over

Uprooted the trees of smile

Tenements of hope

Wrote uncountable broken stories

Dead wishes hard to cope.

Snails and boats did lie motionless

Unclaimed foot wears’ mourning

Footprints that never stop following

Were nonexistent

Lovers’ wishes engraved on wet sand

Washed away

Dumped garlands cast their curse

Uselessness may prevail at anytime

Visible wounds scare

Affliction of plastic pollution

Invisible despair.

Vendors push fake pearls

To grieving visitors

Tricking is an art,

As all pursue their prey

Sea-crabs flounder

Crows cawing spearing them

A feast on a hard day.

Broken shells are happy souls

Children’s treasure-hunt they are

Hop in and out water

A chuckle in their eye

As if crossed the deep see

And step on a land of desire.

Traces of sand crafts, a beholder’s joy

Wink here and there

The artist’s passion drained away

Still ready to celebrate

One more mood today

Creation meets no end

It ventures in a new start always

Wind is kind to replay

Whistling of casuarina

Song of sea gulls

Silent sound of laughter

Whisper of love-lost souls

Symphony of gentle waves,

Life being a sport

Moves on curves and bends.

© ® Rashmi Mohapatra

1
Everyone rushes
To grab his space
The birds have left the sky
Stars invade
Line is distinct to all
between day and night
Pushing the pale tint of orange
Into bold grey.
2

Doors and windows are closed
Is that shadow really human?
Dogs and owls get ready to guard,
Not enough light to read the hunter
And the prey,
How to segregate
virtuous from evil if anyone could say! 3

You would be returning alone
From one scene to another
Conquering dreams unknown
Trying to feel the wounds you earn
Night and you get dark to darker
In a painting of desolation
Can you stop the time now ?
I am awake
In a deep sigh
Would unleash my bewildered self.
4
The threads of light are broken
And the millions of vows
The affection of the darkness
Fails to seduce
Mood of the night always
God also moves back
To his sanctum sanctorum
Tomorrow is another day.
5
Numerous eyes are watching you
The bats are singing on guava tree
The mouse is parading on the stairs
You have a lot to whisper
To the misleading moonbeam
Darkness dances to
Too much of hubbub
And wild sounds
6
We pray throughout
In various modes
Who is listening?
Who will still hear
The last words of your fervent prayer?
The time to return has never been late
Whether you welcome or not
For every rise
There will be sunset.

---

© ® Rashmi Mohapatra